การใช้เข็มทิศ

เข็มทิศ (magnetic compass) คือเครื่องมือสำหรับใช้หาทิศทาง มีเข็มแม่เหล็กที่แกว่งไกวได้อิสระในแนวนอนทอดตัวในแนวเหนือ-ใต้ ตามแรงดึงดูดของแม่เหล็กโลก และที่หน้าปัดมีส่วนแบ่งสำหรับหาทิศทางโดยรอบ เข็มทิศจึงมีปลายชี้ไปทางทิศเหนือ(ทิศเหนือแม่เหล็ก) เสมอ (อักษร N หรือ น ) เมื่อทราบทิศเหนือแล้วก็ย่อมหาทิศอื่นได้ การบอกทิศทางในแผนที่โดยทั่วไป คือการบอกทิศที่สำคัญ 4 ทิศ คือทิศเหนือ ทิศใต้ ทิศตะวันออก และทิศตะวันตก หรืออาจจะบอกละเอียดเป็น 8,16 หรือ 32  ทิศก็ได้

เข็มทิศมีหลายชนิด

1. เข็มทิศตลับธรรมดา หาแนวทิศเหนือได้แต่หามุมอาซิมุทไม่ได้ เป็นเข็มทิศแม่เหล็กเล็กๆ
2. เข็มทิศแบบ เลนซาติก ฝาตลับมีช่องเล็ง มีเส้นลวดขึงไว้ตรงกลางช่องฝา เพื่อให้ประกอบการเล็งที่หมาย
3. เข็มทิศข้อมือ
4. สำหรับเข็มทิศของลูกเสือ เรียกว่า เข็มทิศซิลวา (Silva) ชนิด 360  องศา เป็นเข็มทิศที่ทำในประเทศสวีเดน ทั่วโลกนิยมใช้มาก

ข้อควรระวังในการใช้เข็มทิศ

ควรจับถือเข็มทิศด้วยความระมัดระวัง เพราะหน้าปัทม์และเข็มแม่เหล็กบอบบางอ่อนไหวง่าย แรงกระแทกอาจทำให้เสียหายได้ การอ่านเข็มทิศนั้น ไม่ควรกระทำใกล้ ๆ กับสิ่งที่เป็นเหล็ก หรือวงจรไฟฟ้า แรงกระแทกอาจทำให้เสียหายได้ การอ่านเข็มทิศไม่ควรกระทำใกล้ กับสิ่งที่เป็นแม่เหล็ก หรือวงจรไฟฟ้า ควรคำนึงถึงระยะปลอดภัยในการใช้เข็มทิศโดยประมาณ ไว้ต่อไป

สายไฟแรงสูง ๖๐ หลา	รถถัง ๒๐ หลา
รถยนต์ ๒๐ หลา	สายโทรเลข ๑๐ หลา
โทรศัพท์ ๑๐ หลา	ลวดหนาม ๑๐ หลา
ปืนใหญ่ ๑๐ หลา	ปืนเล็ก ๑ หลา

การหาทิศโดยใช้เข็มทิศซิลวา
ทิศเหนือเป็นเพียงทิศหนึ่งของทิศทั้งหลาย ปกติเรามักจะสมมติทิศเหนือเป็นจุดเริ่มต้นก็เพื่อสะดวก เราจะเริ่มต้นโดยใช้เข็มทิศได้ก็ได้   ที่หน้าปัดเข็มทิศนอกจากจะมีเครื่องหมายแสดงทิศแล้ว ยังมีตัวเลขเพิ่มจำนวนไปตามเข็มนาฬิกา เริ่ม ๐ ที่ทิศเหนือแล้วหมุนตามเข็มนาฬิกากลับไปที่ทิศเหนือมีเลข ๓๖๐ เป็นตัวเลขบอกองศา ฉะนั้นทิศตะวันออกจึงเป็น ๙๐ องศา ทิศใต้ ๑๘๐ องศา ตะวันตก ๒๗๐ องศา เมื่อเราหาทิศได้ เราก็จะทราบทิศอื่น ๆ ได้ โดยหันหน้าไปทางทิศเหนือ ข้างหลังคือทิศใต้ ขวามือเป็นทิศตะวันออก ซ้ายมือจะเป็นทิศตะวันตก

ส่วนประกอบของเข็มทิศซิลวา

1. แผ่นฐานเป็นตัววัตถุโปร่งใส

2. ที่ขอบมีมาตราส่วนเป็นนิ้วหรือเซนติเมตร

3. มีลูกศรชี้ทิศทาง

4. เลนส์ขยาย

5. ตลับเข็มทิศเป็นวงกลมหมุนได้ บนกรอบหน้าปัดของเข็มทิศมี 360  องศา

6. ปลายเข็มทิศเป็นแม่เหล็กสีแดง ซึ่งจะชี้ไปทางทิศเหนือเสมอ

7. ชื่อตำแหน่งสำหรับตั้งมุมและอ่านค่ามุม อยู่ตรงปลายลูกศรชี้ทิศทาง